ΓΑΡΔΕΝΙΤΣΑ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ

                    Άγια Μαρια, Γαρδενίτσα Λακωνιας Το παλιο Μισογκρεμισμένο Εκκλησάκι της Άγιας Μαριας μαζί με τα Χαλάσματα του Παλιού Μεγαλιθικού Οικισμού βρισκεται κοντα στη θέση "Κουτσάδες" της Κατω Γρδενίτσας κάτω απο τον κεντρικό δρόμο Αρεόπολη-Γερολιμενας . (Πίσω σπο τη Μάνδρα οικοδομικων υλικων) στη δισκλαδωση του κεντρικού δρόμου που η πινακίδα γράφει Κάτω Γαρδενιτσα,ένα περίπου χιλιόμετρο πριν τη Κοίτα Λακωνιας. Ο οικισμος και ο Ναός πιθανότατα να κατερευσαν παλιοτερα απο Μεγάλο Σεισμο.  Κοντα θα δούμε Δύο Γούρνες Λαξευμένες σε Μεγάλο κοτρώνι για το πότισμα (τοτε) των ζώων. Υπηρχε παλιό Δρομάκι που απομιναρια του έχουν μείνει μέχρι και σήμερα που συνέδεε την Αγία Μαρία με τον μικρο παλιό οικισμο που υπήρχε στη θεση: "Μαρχιατικα"  της κατω Γαρδενιτσσς  με τον Άγιο πετρο στη θέση "Ράχι". 

    Το παλαιό Μανιάτικο  Ελαιοτριβείο της Κάτω Γαρδενίτσας                        The old Olive oil mill of Kato Gardenitsa,Mani, Lakonia- Greece. Η Ελαιοσυγκομιδή τα παλιά χρόνια στη Μάνη γίνοταν με πάνινα Λιόπανα,με το χέρι και μέ ποδιά που φορούσανε στη Μέση(τη φοράνε και σήμερα) .Αφου μαζεύανε ,ακόμα και το χαμολόι έβαζαν τον καρπό της ελιάς σε τσουβάλια(Πάνινα σακιά) και πηγαίνανε οι Λυτριβάριδες με τα Γαιδούρια η τα Μουλάρια στην Έρημο, τον Μέζαπο, τη Καρίνια κ.τ.λ Φορτώνανε τα Τρίριγα Τσουβάλια (αριστερα-Δεξια και Πανοφόρτη) για να πάνε το καρπό στο λιοτρίβι και να γίνει ο τρύγος του λαδιού μέσα σ’ αυτό. Τότε τα Λιιτριβεία ήταν εξολοκλήρου χειροκίνητα με Γαϊδούρια ή Μουλάρια.Τα «λιθάρια» συρόταν από το Γαϊδούρι ή το Μουλάρι γύρω - γύρω,κι έσπαζε(πολτοποιούσε) τις ελιές. Χειροκίνητο ήταν το πιεστήριο(Πρέσα,Μηχανή), που το δούλευαν άνθρωποι, γυρίζοντας πέρα - δώθε ένα κορμό. Η Μηχανή-Πιεστήριο συνδεόταν με έναν όρθιο περιστρεφόμενο άξονα, τη "Μανέλα", πο